แผนฯเขตควบคุมมลพิษของเชียงใหม่ ต้องลดไฟแต่ไม่ลดสิทธิ

เมื่อวันที่ 11 พ.ย. 2568 แผนปฏิบัติการเพื่อลดและขจัดมลพิษในเขตควบคุมมลพิษ จ.เชียงใหม่ ปี 2569 เป็นต้นไป ได้เปิดรับฟังความคิดเห็นจากภาคประชาชน นักวิชาการ ภาคประชาสังคม และหน่วยงานราชการอีกครั้ง ก่อนที่จะปรับปรุงแก้ไขเป็นครั้งสุดท้ายเพื่อเสนอต่อกรมควบคุมมลพิษ เพื่อที่จะเป็นแผน 5 ปี ล้อไปกับแผนจัดการคุณภาพอากาศเชียงใหม่ ภายใต้แผนการจัดการสิ่งแวดล้อม โดยในแผนนี้มุ่งเปลี่ยนมุมมองดัชนีการวัดจากจุดความร้อน (hotspot) เป็นพื้นที่เผาไหม้ (burn scar) โดยมีเป้าหมายการบริหารเชื้อเพลิงทั่วจังหวัดไม่เกิน 400,000-700,000 ไร่ ขึ้นอยู่กับสภาพอากาศ

แผนปฏิบัติการนี้เสนอ 6 ยุทธศาสตร์ ประกอบด้วย 1) การบริหารพื้นที่เผาไหม้ในป่า ซึ่งรวมทั้งพื้นที่ไร่หมุนเวียน และป่าไม้ 2) การจัดที่ดินทำกินและการใช้ที่ดิน 3) พื้นที่เกษตรการลดมลพิษทางอากาศจากการใช้ไฟในพื้นที่เกษตรกรรม 4) Low Carbon City (ลดมลพิษ ลดขยะ ลดคาร์บอน) 5) สุขภาพและการคุ้มครองกลุ่มเปราะบาง และ 6) การขับเคลื่อนแผนการอำนวยความสะดวก (facilitate) และการมีส่วนร่วมสังคม

สภาลมหายใจเชียงใหม่มีข้อเสนอว่า แผนปฏิบัติการเพื่อลดและขจัดมลพิษในเขตควบคุมมลพิษ จังหวัดเชียงใหม่ ต้องคำนึงถึงวิถีชีวิตไร่หมุนเวียนและการจัดการไฟป่าและไฟเกษตรแบบมีส่วนร่วมโดยที่ให้อำนาจกับชุมชนท้องถิ่น

ภายใต้แรงกดดันทางนโยบายรัฐ สังคม และเศรษฐกิจ ทำให้ไร่หมุนเวียนในปัจจุบันลดพื้นที่ลงอย่างมาก ดังนั้น ดัชนีชี้วัดการเผาไหม้ในไร่หมุนเวียนจะยิ่งเป็นตัวเลขที่บีบวิถีชีวิตของชนพื้นเมืองชาติพันธุ์ให้ยิ่งลดน้อยลงไป แผนปฏิบัติการเพื่อลดและขจัดมลพิษในเขตควบคุมมลพิษที่ขับเคลื่อนและเสนอต่อกรมควบคุมมลพิษจึงไม่ควรลดการใช้ไฟสำหรับไร่หมุนเวียน แต่ควรลดการเผาในพื้นที่เกษตรเชิงอุตสาหกรรม ปรับเปลี่ยนสู่พืชเกษตรยั่งยืน และสนับสนุนการกำหนด “แผนชุมชนจัดการไฟ” เพื่อการจัดการเชื้อเพลิงและดูแลป่าภายใต้แผนระดับท้องถิ่น

สามารถอ่านรายละเอียดแต่ละยุทธศาสตร์และร่วมแสดงความคิดเห็น แลกเปลี่ยนได้ที่:

https://www.canva.com/design/DAG3QAw-SDM/_FlWyJhHzM-ViF3OcO1TaQ/edit?utm_content=DAG3QAw-SDM&utm_campaign=designshare&utm_medium=link2&utm_source=sharebutton