สภาลมหายใจเชียงใหม่หารือภาคีฯ ดันขนส่งสาธารณะเชียงใหม่ลดมลพิษฝุ่น PM2.5

วันที่18 มีนาคม 2568 สภาลมหายใจเชียงใหม่ร่วมกับเครือข่าย อาทิ มูลนิธิต้นไม้สีเขียว สมาคมเพื่อการออกแบบพื้นที่สีเขียว สหกรณ์รถแดง สถาบันนโยบายสาธารณะ และหน่วยงานประจำจังหวัดเชียงใหม่สภาองค์กรของผู้บริโภค ได้หารือถึงการผลักดันระบบขนส่งสาธารณะเพื่อช่วยลดมลพิษและฝุ่น PM2.5 ในเมืองเชียงใหม่ ณ ห้องประชุมสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล

ทนวินท วิจิตรพร จากสมาคมเพื่อการออกแบบพื้นที่สีเขียวได้กล่าวถึงกรณีตัวอย่างขนส่งสาธารณะในเมืองใหญ่หลายๆ เมืองที่ประสบความสำเร็จ เพื่อเป็นตัวอย่างให้กับการออกแบบระบบขนส่งเชียงใหม่ให้สามารถเป็นไปได้จริง โดยระบบขนส่งที่โตเกียวจะเน้นการใช้ระบบรางและโครงข่ายครอบคลุมทั้งเมืองเพื่อเชื่อมกับระบบขนส่งอื่นๆ และมีความตรงเวลาสูงมาก ขณะที่ระบบขนส่งที่กรุงโซลประเทศเกาหลีใต้ ปัจจัยความสำเร็จคืออัตราค่าโดยสารที่ถูกและเป็นธรรม และมีแอปพลิเคชั่นที่จะช่วยวางแผนการเดินทาง เป็นต้น ดังนั้นหากเชียงใหม่จะวางแผนระบบขนส่งสาธารณะก็จะต้องถอดประสบการณ์จากประเทศอื่นๆ ก่อน

ทนวินท มีข้อเสนอว่าหากเชียงใหม่จะพัฒนาระบบขนส่งมวลชนให้ดีขึ้นสิ่งที่จะต้องพัฒนาและทำเลยคือการสร้างระบบขนส่งที่มีเส้นทางครอบคลุม และมีความถี่ในการเดินรถที่แน่นอน รัฐจะต้องเข้ามาสนับสนุนด้านงบประมาณ จำกัดการใช้รถยนต์ในเมืองชั้นใน เช่นการเพิ่มค่าจอดรถ หรือทำถนนให้เดินเท้าได้สะดวกขึ้น  ปรับปรุงระบบรถโดยสารประจำทางให้มีบัตรโดยสารแบบ Smart Card สร้างวัฒนธรรมการใช้รกขนส่งสาธารณะ และสุดท้ายปัจจัยที่จะทำให้ขนส่งสาธารณะของเชียงใหม่ประสบความสำเร็จ คือต้องมีความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน และเปลี่ยนแปลงนโยบายเกี่ยวกับการใช้รถยนต์ส่วนตัวในเมืองให้ได้

ปรเมษฐ์ บันสิทธิ์ มูลนิธิต้นไม้สีเขียวกล่าวว่าปัจจุบันรถแดงในเชียงใหม่มีจำนวนลดลงเรื่อยๆ จาก 3,000 คัน ลดลงเหลือ 2,000 คัน ซึ่งตนเองมองว่าความเป็นจริงแล้วหากมีการออกแบบระบบขนส่งสาธารณะดีๆ รถแดงเองก็มีหน้าที่ในการให้บริการสาธารณะในเมืองได้ดีเช่นกัน  เพียงแต่จะต้องมีการเอ็มพาวเวอร์รถแดงมากขึ้น เช่นการสนับสนุนรถแดงในการเปลี่ยนไปใช้อีวีที่จะทำให้ประหยัดมากขึ้นและไม่ก่อมลพิษ กรณีที่ต้องวนรอบเมืองหาผู้โดยสาร ทำยังไงจะมีการออกแบบจุดเชื่อมต่อระหว่างรถแดงกับรถขนส่งสาธารณะจากรอบนอกที่คาดว่าจะมีจำนวนคนที่เข้าเมืองไม่น้อยกว่า 20,000 คนต่อวัน คนเหล่านี้จะเป็นลูกค้าชั้นดีของรถแดง และรถขนส่งสาธารณะอื่นๆ ที่เรากำลังผลักดัน

ก๋องคำ อะทุน สหกรณ์รถลานนากล่าวว่ามีรถแดงกล่าวว่าสาเหตุที่จำนวนรถแดงลดลงจำนวนมากส่วนหนึ่งมจากช่วงโควิดด้วย และความนิยมคนก็ลดจำนวนลง คนขับเองก็เป็นผู้สูงอายุ แต่ก็ยังคงมีคนจำนวนหนึ่งที่ยังคงต้องมีอาชีพนี้ และรถแดงเองก็เป็นเอกลักษณ์ของเมืองเชียงใหม่ หากมีคนสนับสนุนและเข้ามาช่วยมากขึ้นก็จะทำให้รถแดงยังคงมีหน้าที่อยู่ต่อไปได้

.

สุรีรัตน์ ตรีมรรคา รองประธานสภาลมหายใจเชียงใหม่ กล่าวว่าสภาลมหายใจเชียงใหม่มาผลักดันประเด็นนี้ เพราะ เราพยายามจะลดปริมาณฝุ่นควัน การขนส่งสาธารณะในการปลดปล่อยมลพิษให้มากที่สุด ระบบการเดินทางที่ตอบสนองคนทุกคน ถ้าจะทำเรื่องนี้จะทำเฉพาะฝ่ายผู้บริโภคอย่างเดียวก็ไม่ได้ สภาลมหายใจฯ เห็นว่าเพื่อที่จะทำให้เรื่องประสบความสำเร็จจะต้องเอาภาควิชาการ ภาคส่วนอื่นๆ เข้ามาช่วยดูด้วย และดีใจที่ อบจ.ทำเรื่องนี้  

.

สุพัสต์ กาวีผาบ หัวหน้าฝ่ายผังเมืองส่วนวิศวกรรมการก่อสร้าง สำนักช่างองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงใหม่(อบจ.) กล่าวว่าในส่วนของ อบจ.ที่มีแผนจะทำขนส่งสาธารณะ 2 เส้นทาง ได้แก่ 1.เส้นทางสถานีขนส่งจ.เชียงใหม่แห่งที่ 2 -ศูนย์ประชุมและแสดงสินค้านานาชาติเฉลิมพระเกียรติ -ศูนย์ราชการ จ.เชียงใหม่ ระยะทาง 33.8 กิโลเมตร 2.เส้นทางสถานีขนส่งผู้โดยสารจ.เชียงใหม่แห่งที่ 2 -สถานีรถไฟเชียงใหม่-อนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัย เชิงดอยสุเทพ ระยะทาง 30.4 กิโลเมตร ซึ่งปัจจุบันยังอยู่ระหว่างการขอใบอนุญาตเดินรถและประกอบกิจการขนส่งจากขนส่งอยู่ ซึ่งคาดว่าเร็วๆ นี้คนเชียงใหม่จะได้ใช้บริการกัน แต่อย่างไรก็ยังไม่ครอบคลุมทั้งจังหวัดเชียงใหม่ จำเป็นที่จะต้องโดยสารประเภทอื่นๆ ด้วย โดยตนเองยังมองว่ารถแดงยังจำเป็นต้องมีอยู่ต่อไป ถือเป็น feeder ที่เชื่อมกับ อบจ.ได้

.

“การฟื้นรถแดงขึ้นมาใหม่เป็นเรื่องที่ดี รวมถึงการทำระบบ EV ด้วย จริงๆ แล้วอยากให้รถแดงเข้าระบบทุกคันเพื่อไม่ให้หายไป และอยู่ในการจัดการดูแล”

.

อัญชลี สุใจคำ หน่วยงานประจำจังหวัดเชียงใหม่ สภาองค์กรของผู้บริโภค ให้ความเห็นว่าองค์กรผู้บริโภคพยายามทำคือการขยับเรื่องผู้บริโภคที่จะเข้าถึงขนส่งสาธารณะในเมือง เช่น เรื่องรถรับส่ง นร.จะเน้นเรื่องขนส่งที่ปลอดภัย มาตรฐานรถ และคนขับ ในส่วนของขนส่งสาธารณะในเมืองทำอย่างไรผู้บริโภคคนหลากหลายกลุ่มจะเข้าถึงสำหรับเชียงใหม่เรายังมีข้อมูลที่จะขับเคลื่อนไม่เพียงพอ แต่ก็เป็นเรื่องที่จำเป็น

.

ตอนท้ายของการพูดคุย ได้มีความเห็นร่วมกันในเวทีว่าเรื่องขนส่งสาธารณะเป็นเรื่องสำคัญของจังหวัดเชียงใหม่ที่จะต้องผลักดันให้ได้เพื่อเป็นการลดมลพิษทางอากาศ และขณะเดียวกันก็เป็นบริการสาธารณะที่จะเป็นประโยชน์กับประชาชนในเชียงใหม่ด้วย ดังนั้นจึงได้มีการตั้งคณะทำงานเพื่อที่จะขับเคลื่อนเรื่องนี้อย่างจริงจัง และนำไปสู่แผนในระดับจังหวัด โดยตัวมีตัวแทนจากภาควิชาการ มูลนิธิต้นไม้สีเขียว สมาคมเพื่อการออกแบบพื้นที่สีเขียว ทีมผู้ประกอบการ ที่ประกอบด้วยสหกรณ์รถแดง หน่วยงานภาครัฐ เช่นสำนักงานขนส่ง อปท. และอบจ. โดยมีสภาลมหายใจเชียงใหม่ และสถาบันนโยบายสาธารณะเป็นกองเลขาธิการ เบื้องต้นคือตั้งเป้าจัดทำแผนการผลักดันขนส่งสาธารณะจังหวัดเชียงใหม่.